દવા છાંટવાના પંપ સહાય યોજના 2025

દવા છાંટવાના પંપ સહાય યોજના 2025 – ખેડૂતો માટે સરકારની ખાસ સહાય

યોજનાનો હેતુ

ગુજરાત સરકારનું ખેતીવાડી વિભાગ ખેડૂતોને પાકને જીવાતોથી બચાવવા અને વધુ ઉપજ મેળવવા માટે વિવિધ યોજનાઓ લાવતું રહ્યું છે. આ જ શ્રેણીમાં શરૂ કરાયેલી છે “દવા છાંટવાના પંપ સહાય યોજના”. ખેડૂતોને તેમના પાક પર જંતુનાશક દવા છાંટવા માટે આધુનિક સાધનોની જરૂર હોય છે, ખાસ કરીને બેટરીવાળા પંપ કે પાવર સ્પ્રેયર જે સમય અને મહેનત બંને બચાવે છે. પરંતુ આ પંપ બધા ખેડૂતો માટે સહેલાઈથી ખરીદવા જેવા નથી. તેથી સરકાર ખેડૂતોને સીધી સહાય આપે છે જેથી તેઓ ઓછી કિંમતે પંપ મેળવી શકે અને પાકને સુરક્ષિત રાખી શકે.

કોણ લાભ લઈ શકે

આ યોજના રાજ્યના દરેક વર્ગના ખેડૂતો માટે ખુલ્લી છે. તે SC, ST, OBC, EWS કે સામાન્ય શ્રેણીના કોઈપણ ખેડૂત હોય, સૌને આ યોજનાનો લાભ મેળવવાનો અધિકાર છે. ખાસ કરીને નાના, સીમાંત અને મહિલા ખેડૂતોએ આ યોજનામાં વધુ ટકાવારીની સહાય મળે છે. આ યોજનાનો લાભ દરેક ખેડૂત ત્રણ વર્ષે એકવાર મેળવી શકે છે, એટલે કે જો એક વખત પંપ પર સહાય મેળવી હોય તો ફરીથી ત્રણ વર્ષ બાદ જ બીજીવાર મેળવી શકાય છે.

સહાય કેટલા પ્રમાણમાં મળે

સહાય પંપની ક્ષમતા અને ખેડૂતની શ્રેણી પ્રમાણે અલગ અલગ હોય છે. જો ખેડૂત 16 લિટર કે તેના કરતાં ઓછી ક્ષમતા ધરાવતા પંપ ખરીદે તો કુલ ખર્ચના 40% મુજબ સહાય મળે છે અથવા વધુમાં વધુ ₹3000 મળે છે. પરંતુ જો ખેડૂત SC, ST, મહિલા, નાના કે સીમાંત વર્ગના હોય તો તેમને કુલ ખર્ચના 50% મુજબ સહાય મળે છે અથવા વધુમાં વધુ ₹3800 મળે છે.
તે જ રીતે જો પંપની ક્ષમતા 16 લિટર કરતાં વધુ હોય તો સામાન્ય ખેડૂતોને 40% મુજબ સહાય મળે છે અથવા વધુમાં વધુ ₹4000 મળે છે, જ્યારે SC, ST, મહિલા, નાના કે સીમાંત ખેડૂતોને 50% મુજબ સહાય મળે છે અથવા વધુમાં વધુ ₹5000 મળે છે. સહાય હંમેશા બેમાંથી ઓછી રકમ પ્રમાણે જ આપવામાં આવે છે.

પંપ ક્યાંથી ખરીદવો

ખેડૂતોએ પંપ કોઈપણ જગ્યાથી નહીં, પરંતુ ખેતીવાડી વિભાગ દ્વારા બનાવવામાં આવેલી અધિકૃત પેનલમાં સમાવિષ્ટ ઉત્પાદકોના અધિકૃત વિક્રેતાઓ પાસેથી જ ખરીદવો પડે છે. સરકાર ઈચ્છે છે કે ખેડૂતને ગુણવત્તાવાળા પંપ જ મળે અને તેનું બિલ, GST નંબર સહિતનું પ્રામાણિક પુરાવું હોવું જોઈએ. આથી ખેડૂતોને સાચી સામગ્રી અને પંપની ગેરંટી બંને મળે છે.

કેવી રીતે અરજી કરવી

આ યોજનામાં અરજી કરવી સરળ છે અને ખેડૂતોએ કચેરીઓમાં ફરવું ન પડે એ માટે પ્રક્રિયા ઑનલાઈન છે.

• અરજી i-ખેડૂત પોર્ટલ (ikhedut.gujarat.gov.in) પર કરવી પડે છે
• 24 એપ્રિલ 2025થી ઓનલાઈન ફોર્મ શરૂ થઈ ચૂક્યા છે અને નક્કી કરેલી તારીખ સુધી ભરવા પડે છે
• ફોર્મ ભર્યા બાદ તેની પ્રિન્ટ કાઢવી જોઈએ પરંતુ તે કચેરીમાં જમા કરાવવાની નથી
• જો તાલુકાની ખેતીવાડી કચેરી ફોર્મની પ્રિન્ટ માંગે તો જ જમા કરાવવી
• બાકીના તબક્કે સહાયની પ્રક્રિયા વિભાગ દ્વારા ચકાસણી કર્યા બાદ ખેડૂતના બેંક ખાતામાં રકમ ટ્રાન્સફર થાય છે

કયા કયા ડોક્યુમેન્ટ જોઈએ

જ્યારે ખેતીવાડી કચેરી તરફથી અરજી ફોર્મની પ્રિન્ટ સાથે ડોક્યુમેન્ટ માંગવામાં આવે ત્યારે નીચેના પુરાવા આપવા પડે છે:

• આધાર કાર્ડની નકલ
• રેશન કાર્ડની નકલ
• ગામ નમૂના 7/12 અથવા 8-A ઉતારા
• બેંક પાસબુકનું પ્રથમ પાનું અથવા રદ્દ કરેલી ચેક
• ખરીદેલા પંપનું GST નંબર ધરાવતું ઓરિજિનલ બિલ
• જો અરજદાર SC/ST વર્ગનો હોય તો જાતિ દાખલાની નકલ
• દિવ્યાંગ ખેડૂત માટે દિવ્યાંગતાનું પ્રમાણપત્ર
• શુક્ત ખાતેદાર હોય તો સંબંધિત ખેડૂતનું સબંધપત્રક

મહિલા ખેડૂતો માટે ખાસ તક

આ યોજનામાં મહિલા ખેડૂતોને વિશેષ પ્રાથમિકતા આપવામાં આવે છે. મહિલાઓ ખેતીમાં પુરુષો જેટલું યોગદાન આપે છે પરંતુ સાધનો ખરીદવામાં ઘણીવાર પાછળ રહી જાય છે. આ યોજના તેમને સ્વતંત્ર રીતે પંપ ખરીદવાની તક આપે છે. સરકાર તરફથી મળતી 50% સુધીની સહાયથી મહિલાઓ ઓછી કિંમતે પંપ મેળવી શકે છે, જે તેમના આત્મવિશ્વાસને વધારે છે અને ખેતીના કામમાં તેમને વધુ સશક્ત બનાવે છે.

પાકમાં સુધારો અને ફાયદો

દવા છાંટવાના પંપથી પાકમાં દવા સરખી રીતે છાંટાય છે. જીવાતો, રોગચાળો નિયંત્રણમાં રહે છે અને પાકનું ઉત્પાદન ઘટતું નથી. યોગ્ય કવરેજ મળવાથી દવાની બગાડ પણ ઓછો થાય છે. આથી ઉપજની ગુણવત્તા વધે છે અને બજારમાં પાકને સારું ભાવ મળે છે. સહાય યોજના ખેડૂતોને આ સાધન ઓછી કિંમતે આપીને તેમની આવક વધારવામાં સહાય કરે છે.

પર્યાવરણ અને આરોગ્યની દૃષ્ટિએ મહત્વ

યોગ્ય પંપથી છંટકાવ કરવાથી દવા યોગ્ય પ્રમાણમાં વપરાય છે. દવાનો વ્યય ઘટે છે અને પર્યાવરણ પ્રદૂષિત થતો નથી. ખેડૂતોને પણ અતિશય ઝેરવાળી ગંધ કે રસાયણનો સીધો સંપર્ક કરવો પડતો નથી. આથી પર્યાવરણ અને આરોગ્ય બંને સુરક્ષિત રહે છે.

આ યોજના હાલ ખેડૂતો માટે રાહતરૂપ બની રહી છે. ભવિષ્યમાં સરકાર તેનો વ્યાપ વધારીને બેટરી પંપ ઉપરાંત ડ્રોન દ્વારા છંટકાવ કરવાના સાધનો પર પણ સહાય આપી શકે છે. ટેકનોલોજી ઝડપથી આગળ વધી રહી છે અને ખેડૂતોને સમયસર તેનો લાભ મળે તે માટે આવનારા સમયમાં આવી યોજનાઓ વધુ ઉપયોગી સાબિત થશે.